(Εξ)αναγκαία η ανέγερση καθεδρικού ναού (Νίκου Σιακόλα το ανάγνωσμα)

Όλες σχεδόν οι εφημερίδες του νησιού δημοσίευσαν χθες την επιστολή του Νίκου Σιακόλα υπό τον τίτλο "Αναγκαία η ανέγερση καθεδρικού ναού." Διάβασα την επιστολή και παρ' ολίγον να τον λυπηθώ. "Αισθάνομαι την ανάγκη" γράφει ο κύριος Σιακόλας, "ως πολίτης, ως ορθόδοξος χριστιανός αλλά και ως επικεφαλής του Ομίλου Εταιρειών Σιακόλα, που έχει επενδύσει αρκετά εκατομμύρια για την αναζωογόνηση της παλιάς Λευκωσίας, να εκφράσω και δημόσια τις πιο κάτω σκέψεις και εισηγήσεις." Ως πολίτης, ως ορθόδοξος χριστιανός και ως μεγιστάνας δηλαδή. Διερωτήθηκε ο κύριος Σιακόλας ποια η σχέση μεταξύ των τριών αυτών ιδιοτήτων; Πολίτες βέβαια είμαστε όλοι--αλλά οι Σιακόληδες είναι μετρημένοι στα πέντε δάκτυλα. Και τι σχέση έχει η ορθοδοξία του κύριου Σιακόλα με το ότι η δουλειά της εταιρίας του είναι το χρήμα; Και για να το κάνουμε ποιο λιανό...τι υπερασπίζεται δηλαδή ο Κύριος Σιακόλας: την ορθοδοξία, την πολιτισμική ταυτότητα της Λευκωσίας ή την τσέπη του;

Ποια όμως είναι η λογική της αναγκαιότητας της ανέγερσης του ναού; Εν συντομία, κατά τον κύριο Σιακόλα:

α) Επιχείρημα 1ον:Το ότι ο υφιστάμενος ναός του Αγίου Ιωάννη είναι..."πολύ μικρός σε μέγεθος και δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες ενός καθεδρικού ναού." Η ναοί πρέπει να είναι μεγάλοι, πολύ μεγάλοι, όσο και το ΕΓΩ της εκκλησίας μας. Και βέβαια όσο μεγαλύτεροι είναι τόσο και πιο κερδοφόροι για τους μεγιστάνες που θα τους χτίσουν. Το ότι οι πρώτοι Χριστιανοί λειτουργούσαν σε σπηλιές και κατακόμβες δεν είναι μέρος της εξίσωσης. Θέλουμε ναό-ναάρα όπως θέλουμε αμάξι-αμαξάρα.

β) Επιχείρημα 2ον: Ο ναός θα γίνει σημείο αναφοράς και θα μπορεί να φιλοξενήσεις τις διάσημες προσωπικότητες που επισκέπτονται το νησί. Και ποιος είπε στον κύριο Σιακόλα ότι ένα πολιτιστικό κέντρο δεν θα γίνει ακόμα πιο σημαντικό σημείο αναφοράς; Όσον αφορά τους διάσημους επισκέπτες σε ποιους αναφέρεται; Οι λίγες γιαγιούλες και παππούδες που παν εκκλησιά αρκούνται και με την εκκλησία της γειτονιάς τους. Δεν τους χρειάζεται ολόκληρο παλάτι. Αν θέλει βέβαια ο κύριος Σιακόλας να νιώθουν άνετα οι διασημότητες τότε μπορεί να τους παραχωρήσει ένα από τα οικόπεδά του και να τους κτίσει κάστρο ανάλογο του Βατικανού. Το κέντρο της πόλης ευτυχώς δεν ανήκει ούτε στην Αρχιεπισκοπή ούτε στον κύριο Σιακόλα.

γ) Επιχείρημα 3ον: Μα ο ναός, συνεχίζει ο κύριος Σιακόλας, δεν είναι δα και τόοοοσο μεγάλος. Μάλιστα είναι πιο μικρός από την εκκλησία της Αγίας Σοφίας στον Στρόβολο. Το μέγεθος μετράει. Κι επειδή δηλαδή είναι πιο μικρός θα έπρεπε να τον θέλουμε; Για να βγάλουμε σούμα όμως...ο ναός θα είναι μεγαλύτερος από τον Άι Ιωάννη και μικρότερος από την Αγία Σοφία, μεγάλη να' ν' η χάρη της. Κάπως δεν με εφησυχάζει αυτή η σύγκριση με το απαράδεχτο αρχιτεκτόνημα του Στροβόλου. Το θέμα δεν είναι πόσο "μικρός" η "μεγάλος" θα είναι ο ναός κύριε Σιακόλα. Το θέμα είναι αν θα πρέπει ή όχι να κτιστεί...

δ) Επιχείρημα 4ον (ή το κερασάκι): Γράφει ο κύριος Σιακόλας: "Ούτε η περίφημη Ακρόπολη των Αθηνών που δημιούργησε ο Περικλής, ούτε ο Πύργος του Άιφελ στο Παρίσι αποτέλεσαν εξαίρεση και πολεμήθηκαν με σφοδρότητα από τους τότε αντιδρώντες, για ν' αναφέρω μόνο δύο γνωστά παραδείγματα." Αυτό τώρα είναι επιχείρημα; Ας σοβαρευτούμε λίγο. Η αρχιτεκτονική, όπως και η τέχνη από ανέκαθεν προκαλούσαν αντιδράσεις. Αντιδράσεις προκάλεσαν και η εικονολατρία (ή η ρεαλιστική αναπαράσταση των αγίων) και τα κορίτσια του Balthus. Το να τα βάζουμε όλα στο ίδιο καζάνι δεν γίνεται. Και πολιτιστικό κέντρο να χτίσεις πάλι η αρχιτεκτονική θα είναι θέμα συζήτησης. Πιστεύει πραγματικά ο κύριος Σιακόλας δηλαδή ότι σε 100 χρόνια ο κόσμος θα βλέπει τον ναό και θα λέει, "βρε τους άτιμους τι έκτισαν;!" Πιστεύει ότι ο πολιτισμός θα μετρείται μέσα από το φίλτρο της ορθοδοξίας; Πολύ φοβάμαι κύριε Σιακόλα πως σε 100 χρόνια η Όπερα του Σίδνεϊ θα χρίζει περισσότερης εκτίμησης από τον ναό της Αγίας Σοφίας του Στροβόλου...

Παρεμπίπτοντος...την βρήκε βλέπω ο κύριος Σιακόλας σε ρόλο Περικλή. Εμείς (το Σιακόλας γκρουπ) που αναζωογονήσαμε την πόλη κι εμείς που θα χτίσουμε τον νέο Παρθενώνα. Γνωρίζετε κύριε Σιακόλα ότι ο Περικλής κατηγορήθηκε για κατάχρηση χρημάτων σε σχέση με την Ακρόπολη; Προσέχετε μην ταυτιστείτε εντελώς κι ύστερα τρέχετε!

Και αφού επιθυμεί διάλογο ο κύριος Σιακόλας να του αναφέρω και κάποιες σκέψεις ως αντίλογο:

• εκκλησίες και ναούς γέμισε ο τόπος. Πολιτιστικά κέντρα όμως;
• σε μια εποχή που η εκκλησία έχει γίνει περίγελο, που χτίζει ξενοδοχεία και κάνει επενδύσεις, το σοφό θα ήταν να χτίζονται μικρά ξωκλήσια. Μόνον έτσι θα περισώσουν όποια αξιοπρέπεια τους έμεινε εκεί στην Αρχιεπισκοπή.
  
• το θέμα είναι να ελκύσεις κόσμο στο κέντρο. Αυτό δεν θα γίνει βέβαια με την ανέγερση καθεδρικού ναού αλλά μ' ένα πολιτιστικό κέντρο που θα προωθεί τον πολιτισμό. Μια φορά τον χρόνο που πάει ο κόσμος εκκλησία...επιλογές έχει πολλές. Παραπάνω μάλιστα απ' ότι χρειάζεται.
• όταν λέει ο κύριος Σιακόλας πως ο καθεδρικός ναός θα είναι αντάξιος της ορθόδοξης ιστορίας μας εννοεί στο μέλλον. Γιατί η ιστορία έχει ήδη καταγραφεί, και μάλιστα περίτρανα, στο κέντρο με τα υφιστάμενα τζαμιά και τις εκκλησίες.
• Ποιους ικανοποιεί η ανέγερση του ναού; Τους παπάδες κι αυτούς που θα τον κτίσουν. Κανέναν άλλο.

Τέλος, δεν θα ήταν καλύτερα παρά ναός να μην ανεγερθεί τίποτα απολύτως. Να προσπαθήσουμε να διαφυλάξουμε αυτό που έχουμε--να φτιάξουμε το κέντρο που θέλει τόση δουλειά, να αναπαλαιώσουμε, να χρησιμοποιήσουμε τα υφιστάμενα κτήρια ως πολιτιστικά κέντρα, να οργανώσουμε το κέντρο ώστε ο πολίτης να έχει μια καλύτερη εικόνα της ιστορίας της πόλης, να κάνουμε χώρους πρασίνου, ανοιχτές συναυλίες, να δώσουμε ερεθίσματα στους νέους να επισκέπτονται το κέντρο, να προωθήσουμε τον πολιτισμό που ήδη υπάρχει και κανείς δεν τον βλέπει.
Για τα περαιτέρω σας παραπέμπω στον Πολίτη Πήττα που έχει συζητήσει το θέμα πάμπολλες φορές και πολύ πιο ισορροπημένα στην στήλη του.
Αντιφωνητής